Środki dezynfekcyjne używane w środowisku, w którym stosowana jest dobra praktyka wytwarzania (GMP), muszą zostać zatwierdzone w celu wykazania, że mogą zmniejszyć typowe i przewidywane obciążenie biologiczne do akceptowalnego poziomu.

W wytycznych Agencji ds. Żywności i Leków (FDA) dotyczących procesów aseptycznych dla przemysłu sterylnych produktów leczniczych wytwarzanych przez AsepticProcessing - aktualna dobra praktyka produkcji z 2004 września stwierdza się, że „rutynowo stosowane środki dezynfekcyjne powinny być skuteczne przeciwko normalnej mikrobiologicznej florze wegetatywnej odzyskanej z zakładu produkcyjnego”¹.

Ponadto EudraLex tom 4. „Zasady dotyczące produktów leczniczych w Unii Europejskiej” Załącznik 1, 2022 sierpnia stanowi: "4.34 Proces dezynfekcji powinien zostać zwalidowany. Badania walidacyjne powinny wykazać przydatność i skuteczność środków dezynfekcyjnych w specyficzny sposób, w jaki są one stosowane, oraz na rodzaju materiału powierzchniowego lub reprezentatywnego materiału, jeśli jest to uzasadnione, a także powinny potwierdzić okresy ważności przygotowanych roztworów".²

W 2018 r. firma Ecolab Life Sciences uruchomiła program skuteczności środków dezynfekcyjnych Validex™. Pakiet danych Validex™ zapewnia przejrzystą i powtarzalną metodę testową do oceny środków dezynfekcyjnych do stosowania w sterylnych pomieszczeniach farmaceutycznych. Program ma na celu zapewnienie odpowiedniej metody i kryteriów akceptacji dla branży, które mogą być stosowane na całym świecie. Metoda ta została następnie wykorzystana do opracowania kompleksowego zestawu danych z wykorzystaniem odpowiedniej mikroflory i powierzchni w pomieszczeniach sterylnych.

Program Validex™ zmniejsza złożoność i pomaga producentom środków farmaceutycznych uzyskać większą wydajność, dostarczając szczegółowych wskazówek dotyczących procesów walidacji środków dezynfekcyjnych do pomieszczeń sterylnych.

Metodologia Validex™ opiera się na zasadach standardu „Norma europejska” (EN) metoda EN 13697. Jest to ilościowy test powierzchni nieporowatych3 opracowany przez Europejski Komitet Normalizacyjny (CEN - Comité Européen de Normalization). Komitet Techniczny CEN 216 opracowuje zharmonizowane normy i metody testowe do oceny skuteczności środków dezynfekcyjnych i antyseptycznych.

Te metody zgodne z normami europejskimi (EN) są szeroko stosowane i akceptowane w Europie i krajach członkowskich/S do walidacji środków dezynfekcyjnych do pomieszczeń sterylnych, ale nie zostały zaprojektowane specjalnie dla przemysłu farmaceutycznego.

Aby to zilustrować, EN13697, metoda badawcza, która jest powszechnie stosowana do walidacji środków dezynfekcyjnych do pomieszczeń sterylnych i jest prawdopodobnie jedną z najbardziej odpowiednich metodologii, ma na celu wykazanie "aktywności chemicznych środków dezynfekcyjnych stosowanych w obszarach spożywczych, przemysłowych, domowych i instytucjonalnych". Tego typu środowiska charakteryzują się zazwyczaj bardzo różnymi poziomami zabrudzenia, obciążeniem biologicznym i mikroflorą w porównaniu z tymi, które zwykle występują w środowisku pomieszczeń sterylnych.

Ze względu na brak specyficznej metody badawczej przeznaczonej dla przemysłu farmaceutycznego, z uwzględnieniem tej potrzeby opracowano metodę Validex™, stosując parametry odpowiednie do walidacji środków dezynfekcyjnych do pomieszczeń sterylnych oraz kryteria Farmakopei Stanów Zjednoczonych, rozdział 1072 „Środki dezynfekcyjne i antyseptyczne” (USP<1072>)⁴. W opracowaniu Validex™ uwzględniono również różnice w różnych normach regionalnych, takich jak metody EN i AOAC/ASTM, które obejmują różnice w szczepach organizmów, objętościach produktów biobójczych i inokulum oraz wielkości powierzchni testowej. Więcej informacji na temat programu Validex™ można znaleźć w artykule „Call for a global disinfectant standard” opublikowanym 2019 listopada w czasopiśmie Cleanroom ^Technology5.

Chociaż istnieje prawny wymóg, aby użytkownicy końcowi walidowali środki dezynfekcyjne używane w pomieszczeniach sterylnych, nie ma wytycznych dotyczących konkretnej metodologii, którą należy zastosować. Wielu użytkowników końcowych decyduje się na stosowanie zmodyfikowanych wersji metod zgodnych z normą EN, ponieważ są one dobrze zaprojektowane i solidne. Decydują się również na stosowanie kryteriów akceptacji, które odzwierciedlają wymagania przemysłu farmaceutycznego, takich jak te podane w USP <1072>.

Stosowanie zmodyfikowanych norm dotyczących metod skuteczności środków dezynfekcyjnych jest uznanym podejściem, powszechnie akceptowanym przez organy regulacyjne. To samo podejście przyjęto podczas opracowywania programu Ecolab Validex™.

Po wprowadzeniu systemu Validex™ i po 6 latach udanego wdrożenia w wielu różnych sektorach przemysłu farmaceutycznego i kosmetycznego, firma Ecolab rozwinęła pakiet danych, aby uwzględnić ocenę chusteczek dezynfekujących.

Włączenie działania mechanicznego (wycierania) do metody testowania jest znaczące, ponieważ środki dezynfekcyjne używane w pomieszczeniach sterylnych są zwykle nakładane przy użyciu jakiejś formy mopowania lub wycierania. W 2015 r. wprowadzono nową metodę EN 16615: Ilościowe badanie powierzchni nieporowatych o działaniu mechanicznym⁶ dla chusteczek stosowanych w obszarze medycznym, aby wykazać skuteczność środków dezynfekcyjnych i wpływ działania mechanicznego na tę skuteczność.

W sierpniu 2022 roku wydano aktualizację Załącznika 1 tomu 4 EudraLex. Nakazywała ona użytkownikom końcowym walidację środków dezynfekcyjnych „w taki sposób, w jaki są one stosowane”. W związku z tym metoda ta stała się popularnym wyborem do walidacji środków dezynfekcyjnych do pomieszczeń sterylnych.

W 2020 roku norma EN 16615 została włączona do Porozumienia Technicznego Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA) dotyczącego produktów biobójczych v2.2:⁷ jako zalecana metoda badania skuteczności środków dezynfekcyjnych stosowana w praktyce poprzez mopowanie i wycieranie. Pomimo tego potwierdzenia, norma EN 16615 pozostała zaprojektowana przede wszystkim do oceny zastosowania mopowania i wykorzystuje dużą, znormalizowaną wagę aplikacji (2,4 kg), aby naśladować nacisk wywierany podczas korzystania z tej techniki. Ponieważ przyłożenie masy (nacisk) nie jest powszechnie ocenianym czynnikiem w ocenie skuteczności chusteczek biobójczych, w dalszym rozwoju systemu Validex™ do oceny ruchu wycierającego zbadano również ten czynnik. Prace nad opracowaniem metody wykazały, że większy nacisk zwiększa obserwowany poziom zabijania drobnoustrojów. Z tego powodu dla metody Validex™ ustalono lżejszą, bardziej odpowiednią wagę odzwierciedlającą wycieranie ręczne, która może być stosowana zarówno do mopowania, jak i wycierania.

Jak już wspomniano, zgodnie z innymi normami EN, norma EN 16615 nie została opracowana specjalnie dla przemysłu farmaceutycznego. W rezultacie, jego standardowa metodologia uwzględnia wysokie początkowe obciążenie biologiczne (inokulum wyjściowe) i nakazuje wycieranie ruchem dwukierunkowym. Chociaż normę EN 16615 można uznać za bardziej reprezentatywną dla „rzeczywistego” stosowania środków dezynfekcyjnych, najlepsze praktyki stosowane zwykle w środowisku pomieszczeń sterylnych nie zostały włączone do jej metodologii.

Nowa metoda walidacji chusteczek dezynfekcyjnych Ecolab została specjalnie opracowana dla pomieszczeń sterylnych. Metoda wycierania Validex™ obejmuje najlepsze praktyki techniki aplikacji dla pomieszczeń sterylnych (jednokierunkowe wycieranie nakładające się). Inne czynniki oceniane w ramach opracowywanej metody, zaprojektowanej w celu lepszego odwzorowania technik stosowanych w pomieszczeniach sterylnych, obejmują optymalne składanie, nakładanie warstw, nacisk i nasycenie chusteczek. Opracowano również metodę Ecolab do oceny usuwania i przemieszczania się organizmów, a także zabijania (redukcja logarytmiczna).

W połączeniu z oceną skuteczności mikrobiologicznej ważne jest, aby wziąć pod uwagę trafność metod badawczych. Jedną z powszechnych pułapek, które mogą skutkować nieskuteczną oceną skuteczności, jest brak wykazania, w jaki sposób niektóre etapy metody testowej mogą wpływać na żywotność i wykrywanie drobnoustrojów. Bez walidacji metody nie zawsze jest możliwe zapewnienie, że wykryta redukcja mikrobiologiczna wynika wyłącznie ze skuteczności produktów biobójczych lub z etapów w samej metodzie badawczej, które mogą mieć wpływ na ten wynik.

Na przykład większość metod badawczych, w tym normy EN i Validex™, obejmuje etap inokulacji organizmu na powierzchni, która jest następnie suszona przed zastosowaniem produktu biobójczego. Zrozumienie wpływu tego etapu suszenia ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia, że wystarczająca ilość żywych organizmów pozostaje na powierzchni testowej, aby wykazać pożądaną redukcję logarytmiczną, ale także dla zapewnienia, że organizmy nie zostaną zabite przez sam ten proces, a nie przez efekt środka dezynfekcyjnego, który jest następnie stosowany.

Poziom inokulum wyjściowego i warunki suszenia zostały ocenione i opracowane dla Validex™, aby zapewnić prawidłowe i powtarzalne wyniki testu. Dalsza ważność testu będzie obejmowała ocenę neutralizatora zdolnego do zatrzymania działania biobójczego po upływie zatwierdzonego czasu kontaktu, nie powodując przy tym żadnych skutków toksycznych dla badanego organizmu – wszystkie te kwestie zostały uwzględnione podczas opracowywania produktu Validex™.

Dzięki połączeniu badań zarówno działania niemechanicznego, jak i mechanicznego (wycierania), program Validex™ zapewnia kompleksowy zestaw danych, wykorzystujący szeroką gamę typowych powierzchni pomieszczeń sterylnych i flory mikrobiologicznej, jak podsumowano na rysunku 1.0.